PODKULTURA PUNKOWA - PRÓBA UZASADNIENIA ŻE NIE JEST PODKULTURĄ DEWIACYJNĄ

Patologia[1], jako zjawisko, występuje w różnych grupach ludzkich i jest ściśle związana z rozwojem społeczeństw. Po­czątkowo termin patologia (z gr. pathos - cierpienie, logos - nauka) był używany w medycynie, a dopiero w końcu XIX wieku zaczęto odnosić go do zjawisk społecznych. Wykorzystano wów­czas ten termin do określania działań ludzkich przeciwstawnych ideałom stabilizacji, własności, oszczędności, solidarności ro­dzinnej i sąsiedzkiej. Adam Podgórecki[2] uważa, że patologia społeczna to postawy i zachowania ludzi, które naruszają podstawowe nor­my etyczne oraz wyrządzają mniej lub bardziej wymierne szko­dy społeczne. Z terminem patologia społeczna łączy się przestępczość.
Zjawiska szeroko rozumianej patologii społecznej wyra­źnie uwidaczniają się w końcu dwudziestego wieku i są charak­terystyczne dla dewiacji współczesnej. Świadczy o tym między innymi świadomość, że żyjemy w coraz bardziej skomplikowa­nej i zdehumanizowanej rzeczywistości, w połączeniu ze stale wzrastającym tempem życia, co prowadzi w konsekwencji do poczucia osamotnienia i zagubienia. Skutkiem tego są powszechne zjawiska zaburzeń emocjonalnych, trudności w kontaktach in­terpersonalnych i świadomość wyobcowania ze środowiska społecznego. W wielu przypadkach niemożność odnalezienia się w złożonej rzeczywistości społecznej i stworzenia sobie pew­nych stałych zasad postępowania doprowadza do utraty wiary w sens życia i poczucia egzystencjalnej pustki.
Konsekwencją takiej sytuacji jest chęć oderwania się od świata, ucieczki od groźnej i niezrozumiałej rzeczywistości. Dotyka to często ludzi młodych. Potęguje ten stan kryzys war­tości i sensu życia. Zakłada on przewartościowania aksjologicz­ne, zastępowanie jednych wartości przez inne, konkurencyjne. Równoznaczne jest to z zachowaniem stereotypów społecznych i pewnym swoistym wyjałowieniu duchowym, które jest udzia­łem młodego pokolenia, tworzącego własne ruchy społeczne.
Każdy z nas wcześniej czy później przechodzi przez stan, który psychologia określa mianem "młodzieńczego buntu". Rozpoczyna się on mniej więcej ok. 13 roku życia i trwa aż do momentu osiągnięcia pełnej dojrzałości (ok. 18 - 25 rok życia), chociaż u niektórych pojawia się znacznie później, co wiąże się ściśle z indywidualny rozwojem emocjonalnym i społecznym, oraz osobowością człowieka. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że "bunt młodzieńczy" jest rzeczą naturalną i raczej nieuniknioną. Najbardziej nie rozumieją tego dorośli, pomimo tego że sami zaliczali się kiedyś do "buntowniczej młodzieży".
Pragnienie oderwania się od rygorystycznej kontroli, zakazów, nakazów i przestróg, jak również chęć samodzielności, zachowanie poglądowości, własne zdanie i styl, wolny wybór tego co będzie robił we własnym życiu daje przekonanie o pragnieniach zdrowo myślącego człowieka. "Bunt młodzieńczy" może bardzo pozytywnie i korzystnie wpłynąć na przyszłą dorosłą postawę – poprzez ujawnienie się takich cech jak: zaradność, samodzielność, poczucie własnej wartości, niezależność i wolność wyboru swojej drogi.
Istnieje co prawda wiele niebezpieczeństw i pokus, które w tym trudnym okresie mogą okazać się zgubne - narkotyki, alkohol, papierosy i różni ludzie, przed którymi trzeba mieć się na baczności. Niewydolność wychowawcza rodziny i szkoły, powoduje, że młodzież poszukuje opar­cia w grupach rówieśniczych i różnego rodzaju ruchach młodzieży. Ruchy młodzieżowe tworzą rozmaite zbiorowości, które łączy negatywny stosunek do kultury dominującej.

CECHY PODKULTUR DEWIACYJNYCH
BezcelowośćCohen[3] uważał, że nonutylitaryzm działań młodzieżowych podkultur przestępczych jest ich zasadniczym rysem. Zakłada się że ludzie kradną bo potrzebują skradzionych rzeczy. Mimo to większość kradzieży nie jest umotywowana. Kradzież jest zabawą dla tzw. „draki”. W bezcelowych kradzieżach zawiera się negacja racjonalności i utylitarności.Złośliwość
Złośliwość podkultur młodzieżowych to specyficzny rys. Przejawia się we wrogości zarówno wobec innych gangów (w większości powoduje to walki między nimi) jak i wobec rówieśników nie należących do grup tego rodzaju. Przejawia się także obcesowym, brutalnym stosunkiem do uczniów w szkole oraz do nauczycieli.
NegatywizmZłośliwość i bezcelowość są elementami negatywizmu. Duże poczucie odrębności i solidarności podkultur dewiacyjnych, które zwiększa się jeszcze pod wpływem wrogich reakcji ze strony instytucji formalnej, kontroli społecznej. Poczucie odrzucenia i izolacji sprawia, że członkowie podkultury stają się skazani na osiąganie statusu w ramach standardów wykształconych przez grupę, co prowadzi do dalszej dewiacji.
Ruch punk uformował się w drugiej połowie lat siedemdziesiątych w proletariackich dzielnicach Londyny w kręgach robotniczych i bezrobotnych jako odpowiedź na kryzys ekonomiczny. Młodzież z tych dzielnic miała ograniczone możliwości kształcenia się, robienia kariery, zdobywania lepszych pozycji społecznych. Krytykowali tradycyjne wartości, instytucje polityczne, edukacyjne i prawne, odrzucali wszelkie autorytety. Ta negatywistyczna postawa charakteryzowała się dążeniem do zapanowania anarchii. Muzyka punkowa odgrywała w ruchu punkowym dużą rolę: była czynnikiem więziotwórczym, środkiem wyrażania buntu i podtrzymywania poczucia tożsamości. Ruch młodzieżowy inspirowany ideami kontrkultury rozwijał się w Polsce inaczej niż w krajach zachodnich (głównie nie akceptowanej ideologii komunistycznej, która narzucała określone wzorce kulturowe).
Młodych ludzi ubranych w wysokie sznurowane buty, skórzane kurtki z przypiętymi łańcuszkami i agrafkami, a także różnorodnymi napisami np. „Hate and War”, „No future”, na głowie charakterystyczny czub zwany „irokezem” — nazwano „punk” [4] czyli śmierć, marność, odpadek. Klasyczna ideologia „punków” polega na przekonaniu, że otaczający świat jest obrzydliwy i ulegnie samozagładzie. Ich wygląd ma budzić oburzenie i lęk, wtedy bowiem nikt obojętnie obok nich nie przejdzie. Chcą obcować tylko we własnym gronie, a robią tylko to, na co mają ochotę. Tworzą one zaspokojenia takich potrzeb swych członków jak: przynależność, bezpieczeństwo, integralność, wspólnota.
Zrodziła się z krzyku ludzi, którzy nie chcieli zaakceptować komercjalizacji i banalizacji życia, jaka dokonywała się powoli, ale systematycznie w społeczeństwach zachodnich (jakże aktualne odniesienie do naszych obecnych czasów). Ruch ten rozpoczął bunt środowisk uniwersyteckich we Francji, a nieco później także we Włoszech i w Niemczech. Jednym z czołowych twórców koncepcji kontrkultury był - niemiecki filozof i socjolog, krytyk kultury współczesnej, autor "Człowieka jednowymiarowego" - Herbert Marcuse. Inspirowany anarchistyczną myślą Karola Marksa i teoriami Zygmunta Freuda dokonał krytyki cywilizacji współczesnego świata. Wskazał na jej represyjność, stwierdzając, między innymi, że absolutyzowanie wartości pracy kosztem wypoczynku i kultura masowa kreują człowieka zniewolonego przez konwencjonalne uwarunkowania. Proponował w zamian społeczeństwo rządzące się ideałami wolności i miłości. Utrzymywał, że sił tzw. syndromu rewolucyjnego, zdolnych zmieniać świat, nie należy poszukiwać wśród robotników, lecz wśród radykalnej inteligencji, czy zbuntowanych studentów. Pojawiły się nowatorskie formy twórczości kultury alternatywnej, takie jak: pop-art - w sztuce plastycznej, czy happening - w teatrze, także sztuka uliczna. Happeningi uliczne - poprzez prowokację - pozwalały realizować utopijne ideały anarchistyczne: uliczny teatr guerilla i happeningi - prowosów holenderskich prowokowały policję do kontrakcji, co, zdaniem inicjatorów, obnażało represyjny charakter państwa, unaoczniając cele pożądanej zmiany. Owym celem ma być społeczeństwo wolne od policji, armii, władzy.
W Polsce punków można podzielić na kilka grup : "Klubowcy" - noszący w klapach kurtek otoczoną kółkiem literę "K" ; "Dzicy" - którzy dzięki narkotykom uciekają od rzeczywistości ; "Anarchiści" - wyjątkowo agresywni dla otoczenia ; "Pseudopunki" - na pewien czas przyłączają się do punków lub są wielbicielami tej podgrupy . Wszyscy proklamują dekadenckie hasła o apolitycznym charakterze. Są brutalni, agresywni, zachowują się w sposób szyderczy, wyzywający – to standardowe informacje jakie można przeczytać w ocenie tej podkultury[5] (subkultura (z łaciny sub – pod + cultura – uprawa, kształcenie), podkultura, pojęcie odnoszone najczęściej do zjawisk składających się na kulturę młodzieżową; jej specyficznymi cechami są: spontaniczność, opozycyjność w stosunku do “kultury dorosłych”, zanegowanie kultury dominującej w społeczeństwie, odrzucenie wartości dorosłych, stworzenie własnych wzorów zachowań, podkreślanie odrębności poprzez język i charakterystyczny wygląd).
Prowokują wyglądem, aby nikt nie przeszedł koło nich obojętnie. Noszą zniszczone jeansowe spodnie i ciężkie buty „glany”, na rękach „pieszczochy” – opaski z ćwiekami, charakterystyczne dla punków są ich fryzury: włosy podgolone na bokach, środkiem długie, zaczesane do góry w koguci grzebień zwany „irokezem”, często farbowane na zielono lub fioletowo. Wyróżniają między sobą grupy pacyfistów, anarchistów, pseudopunków- sezonowców. Prawdziwy punk chodzi na koncerty, jego tańcem rytualnym jest POGO. Obserwator mógłby stwierdzić, że to nie taniec, lecz wielkie, silne przepychanie. W pogo nie ma jednak miejsca na brutalność i agresję. Pogo to ekstaza, wyładowanie nagromadzonych emocji.
Punk akceptuje swą grupę, nie toleruje żadnych przejawów wrogości, czy lekceważenia jej. Punkowie poznają się po czarnych skórzanych kurtkach zdobionych rysunkami, agrafkami, nitami, łańcuszkami. Całości dopełnia krzykliwy makijaż - maska oraz fantazyjna fryzura. “Ozdoby” w postaci żyletek, czy nożyczek mogą też zwieszać się z uszu i nosa, a cały wygląd punka jest dość niesamowity; sprawia wrażenie brudnego, prymitywnego, a nawet wulgarnego. Mimo takiego wyglądu nie ma jednak powodów do obaw.
Hasła głoszone przez punków wyrażały pesymizm i niechęć do odpowiedzialności za cokolwiek. Przyjęli obojętną postawę, w myśl której nie dążyli do przebudowy istniejącego wówczas układu społecznego. Swój nihilizm i abnegację podkreślali strojem, zachowaniem, a przede wszystkim fryzurami, swastykami (malowana na kurtkach liera A w obwódce miała po prostu prowokować i na tej zasadzie mogła sąsiadować ze swastyką), agresją i przekleństwami. Uwielbienie wszelkiej brzydoty było - obok muzyki - ich wspólną cechą i jednym z elementów programu. Wyrażało się również w pseudonimach artystycznych jakie przybierano, np. Johny Rotten - Jaś Zgniłek. W podobnym klimacie utrzymane były nazwy pierwotnych gazetek (Szmata, Zjadacz Radia, Terrorysta, Rewolta) oraz nazwy współczesnych punkowych polskich kapel muzycznych: Dezerter, Włochaty, Inicjacja, Psy Wojny, Prowokacja, Zwłoki, Heroina, Mocz Tenora, Sedes, Masturbacja, Defloracja. Z czasem punkowie zaczęli tworzyć swoją własną wizę świata, którą kształtowały odłamy filozoficzne i doktrynerskie, prądy psychologiczne i społeczne kwestionujące tradycyjne wartości, propagujące wolność i pokój. Podstawą były koncepcje anarchizmu, doktryny sprzeciwiającej się wszelkiej władzy, postulującej likwidację kapitału, religii i państwa, i zastąpienie go ustrojem gospodarczym wolnym od jakiegokolwiek przymusu, opartym na zasadach moralnych, rozumie i harmonijnych stosunkach międzyludzkich. Przyjęli koncepcję zaproponowaną przez M. Bakunina i P. Kropotkina, którzy wskazali drogi dochodzenia do anarchizmu: przez rewolucję, albo spontaniczny, bezkrwawy proces przekonywania ludzi do tej idei - bez walki. Pokój i wolność to wartości zawsze cenione przez tę subkulturę, czego wyrazem jest opowiadanie się po stronie ruchów pokojowych, emancypacyjnych, ekologicznych i antyrasistowskich. Wytworów subkultury punkowej:
· muzyka punkowa - punk-rock;
· periodyki zwane fanzinami (poprzez tą formę wyrazu punkowie się spełniają i czerpią natchnienie);

Punk rock, odmiana muzyki rockowej powstała w Wielkiej Brytanii w drugiej połowie lat 70., nawiązująca do wczesnego rocka. Ograniczone instrumentarium oraz zamierzona prymitywizacja rytmiczna, brzmieniowa i harmoniczna łączy się tu z ostrymi tekstami, manifestującymi często alienację młodego pokolenia, jego narastającą agresję. Czołowe grupy nurtu "punk rock" to m.in.: Sex Pistols, Sham. Ze zjawiskiem wiąże się swoista subkultura młodzieżowa punk.
Inicjatorami punk-rocka byli wykonawcy i stali bywalcy nowojorskich klubów (Ramones, Patti Smith, czy Blondi). Muzyka ich była protestem przeciwko komercyjnej kulturze, którą proponował im show-biznes i mass-media. Młodzież zamieszkująca ubogie robotnicze dzielnice nie miała dostępu do widowisk scen artystycznych, tak zwanego Babilonu, jak określali hale koncertowe. Do nich dostęp miała tylko "elita" - za duże pieniądze. Przeciwnicy takiego stanu rzeczy sami zaczęli organizować swoje koncerty i cykle imprez pod hasłem: rock przeciwko rasizmowi. Anglicy uważają, że punk-rock został stworzony przez Malcolma MacLarena, Berniego Rhodesa i Jamie Reida, a za pierwsze wydarzenie publiczne z tym związane uznano debiut zespołu "Sex Pistols" w klubie "100" w Londynie. Programowym założeniem punk-rocka była powszechna dostępność i brak dystansu pomiędzy wykonawcą a publicznością, który czuło się na koncertach uznanych zespołów. Punk rock był formą buntu przeciw wielkim zespołom-instytucjom, dla których nie muzyka była najważniejsza, lecz zysk. Z czasem ruch punkrockowy w Anglii zaczął budować swoją ideologię. Jej wyznacznikiem był kryzys ekonomiczny i związane z tym bezrobocie, którego skutki najbardziej odczuły najuboższe warstwy społeczne.
Obecnie poprzez niezależne koncerty i manifestacje, punki występują przeciwko wszelkim podziałom, rasizmowi, niszczenia środowiska, globalizacji i konserwatywnym poglądom. Punki są przekonani, że ich idee będą wciąż kultywowane. To z punkowych piosenek i zinów wielu młodych ludzi dowiaduje się np. o problemach ekologicznych: truciu, niszczeniu i zabijaniu przyrody. Do muzyki punkrockowej należy także hardcor (h/c) np. zespół Heroina.

Czasopisma punków noszą nazwę fanzinów [6] (od ang. fan magazine).Od tego terminu powstała nazwa "zin", czyli czasopismo miłośników, fanów, łączące w sobie treści odpowiadające danej grupie. Istnieją ziny muzyczne - związane z danym kierunkiem muzyki (punk, metal), polityczno-ideowe - propagujące określone idee (ekologia, anarchizm, antyklerykalizm), artystyczno-literackie (art-zin).Przybierają formę ulotki, biuletynu informacyjnego, magazynu graffiti, komiksu, foto-zina, czy katalogu. Różnią się także nakładem (od kilkunastu do kilku tysięcy egzemplarzy), techniką druku (od wyklejanki i ksero do składu komputerowego). Poruszają zagadnienia związane z życiem subkultur, które nie chcą korzystać z mediów uznanych w danym społeczeństwie za standartowe. Mogą w ten sposób przedstawiać swój bunt i prezentować własną wizję świata. Po 1989 roku wolność wypowiedzi w druku podniosła ich poziom, ale też przyczyniła się do utraty dawnej spontaniczności. Pierwsze fanziny ("Sniffin Glue", "Ripped and Torn") pojawiły się w Wielkiej Brytanii jako druki popularyzujące idee punku i wykonawców punk rocka, w momencie debiutu takich zespołów jak "Sex Pistols" czy "The Ansts" w latach 1976-1977. Zawierały krótkie artykuły, opinie i komentarze dotyczące płyt, koncertów, a także wywiady z wykonawcami muzyki punk. Treści fanzinów w swojej warstwie ideowej zawierały się w piosenkach zespołów punk. Obok konkretnych informacji o koncertach, płytach, klubach muzycznych, drukowano też teksty kwestionujące podstawy systemu politycznego i dominującej kultury, afirmujące anarchizm i nowe formy ekspresji artystycznej. Z czasem fanziny weszły w szerszy obieg pism alternatywnych, co wiązało się z wyjściem poza zainteresowania wyłącznie muzyczne lub zmarginalizowaniem tej problematyki na rzecz tematów ekologicznych, społecznych, a nawet politycznych. Zjawisko tworzenia czasopism przez subkulturę punkową pojawiło się w Polsce ponad 13 lat temu. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, fanziny pojawiły się wraz z ekspansją punku. Pierwsze polskie pisma punkowe to "Post" (wydawany przez środowisko warszawskiego klubu Remont), "Szmata" i "Zjadacz Radia". W połowie lat 80. zaczęły ukazywać się fanziny reprezentujące nurt zainteresowań społecznych (m. in. gdańskie: "Homek" i "A capella" oraz wrocławska "Antena Krzyku"). Polskie fanziny ukazywały się nie tylko w centrach kulturalnych, jak Warszawa, Wrocław, czy Gdańsk, ale też w bardziej peryferyjnych ośrodkach.W sytuacji istnienia cenzury fanziny współtworzyły odrębny obieg, zwany czasem "trzecim obiegiem". Istotnym elementem alternatywnego obiegu, w jakim funkcjonują fanziny, jest wymienność wydawcy i odbiorcy. Już w latach dziewięćdziesiątych ukazało się ok. 2000 tytułów, które różniły się: treścią, formą, nakładem, techniką produkcji i częstotliwością wydawania. Obecnie pojawiają się nadal, choć od pewnego czasu rzadziej w wersji tradycyjnej, częściej - na stronach internetowych.
Pasażer – wydawany w Dębicy przez Mariusza Prokuskiego
Mat Pariadka – anarchistyczny magazyn wydawany w Sopocie
Mać Pariadka – wolny magazyn wydawany w Gdański
Garaż – wydawany w Szczecinie
Arle – Zine – pismo muzyczne publicystyczne - wydawany we Wrocławiuprzez Agencję artystyczno -reklamową "Alternati projekt" S. C.
Gazeta Punkowa
Nigdy więcej – wydawany w Warszawie
Podaj Dalej – pismo warszawskich anarchistów
http://pariadka.archiwum.w.interia.pl/glowna.html
http://hilda.thevalkyrie.com/~jaceks6/mac.htm
http://free.ngo.pl/nw/pismoa.html
http://www.darta.art.pl/podaj/
Każdy może być redaktorem i wydawcą fanzinów. Fanzin jest otwartą trybuną dla czytelników - bardzo ważną rolę odgrywa wymiana korespondencji i jej publikowanie. Redaktorzy poszczególnych fanzinów wymieniają między sobą swoje produkcje i utrzymują ze sobą kontakt korespondencyjny. Każdy fanzin zawiera adres wydawcy, co umożliwia wpłaty i zamówienia od czytelników. Dystrybucja odbywa się też okazjonalnie w czasie większych koncertów i festiwali rockowych. Prymitywny sposób produkcji ogranicza nakład: od kilkudziesięciu do kilkuset egzemplarzy jednego wydania. Nieliczne fanziny produkuje się przy użyciu komputera, dzięki czemu można ten nakład podnieść. Największy fanzin w Polsce, kilkudziesięciostronicowy, osiągający 6-7 tysięcy egzemplarzy, wydawany jest legalnie. Wydawca posiada koncesję na działalność gospodarczą i płaci podatki. Fanziny często prowadzone są przez muzyków punkowych zespołów, którzy realizują się w obu formach - działalności muzycznej i wydawniczej, np. feministyczna "Wiedźma" wydawana przez zespół "Świat Czarownic". Podobnie jest w przypadku katalogu muzycznego "yout coulture", który jest jednocześnie częścią niezależnego organizatora koncertów Wa-Wa Hardcore Force.
Cechy charakterystyczne czasopism punków:
· integralność - idea wynika z treści, grafiki, stylu łamania, języka;
· kontestacja, prowokacja - wyrażanie swoich poglądów z przekorą i ironią, samodzielność myślowa (krytyczny stosunek do instytucji państwa, wojska, tradycyjnej szkoły, antyklerykalizm, opór przeciw uniformizującym efektom mass mediów);
· niekomercyjność - działalność non-profit;
· niski koszt produkcji - wytwarzane są przez zapaleńców w myśl anty copyright;
· anty-gazeta - ostentacyjnie łamie reguły gramatyki i składni, posługuje się slangiem, nie stroni od używania wulgaryzmów;
· niezależność - brak językowo-stylistycznej i merytorycznej kontroli;
· tendencje do skrótu i oszczędności miejsca;
· specyficzne: pisownia, słownictwo, frazeologia i stylistyka;
· swobodna kompozycja graficzna tekstu (np. linijki tekstu biegną skosem lub po przekątnej), stosowanie kolażu i komiksu.
Język punków: dowcip językowy - zabawy słowotwórcze:
· komiczne dekompozycje: "Radio Maryja" - radio Ma Ryja, "redakcja" - Red-Akcja;
· hybrydy słowotwórcze typu: Pyrlandia ("kraina pyr", tj. poznańskie), niekiedy połączone z ekstrawagancką ortografią lub z upodobnieniem leksykalnym (redfucktor - "redaktor" + "to fuck");
· złożenia typu: "Mózgojad" (tytuł zina), nazimłoty (skini);
· formy dadaistyczno-karnawałowe: rzygotrysk (analogiczna do "wodotrysku") i rzygogrzmoty (do "wodogrzmoty");
· upodobnienia leksykalne: kler nas nie wyHIVa, chroni nas prezerwatywa (wyHIVa - "wykiwa" + "wychowa" + "sprowadzi na nas zakażenie wirusem HIV"), w tytule zina: "Obsrywator" ("ten, kto obsrywa" + "obserwator");
· przekręcenia: Hare Moszna (zamiast Hare Kriszna);
· modyfikacje związków frazeologicznych: "ryj w ryj" - zamiast "twarzą w twarz;
· modyfikacje nazw: kapela "Trybuna brudu" zamiast "Trybuna Ludu";
Inspiracją dla punków jest określona literatura[7] - o zabarwieniu dekadenckim i katastroficznym, a więc twórczość:
· Franza Kafki (samotny bohater w "Procesie", udręczony przez hierarchicznie zbiurokratyzowany świat, odbierający mu wolność i godność);
· Bruno Schulza (ironia i groteskowa wizja świata);
· Fiodor Dostojewski „Bracia Karmazow”, "Biesy" i "Zbrodnię i karę";
· "Komu bije dzwon" Ernesta Hemingwaya;
· Czechowa, Vonneguta i Hellera ("Paragraf 22");
· w poezji Allena Ginsberga, Charlesa Bukowskiego, Charlesa Baudelaira ("Kwiaty zła"), Davida Herberta Lawrenca, Williama Blaka, a w Polsce - Stanisława Grochowiaka;
· w dziełach niektórych filozofów i myślicieli (np. anarchisty chrześcijańskiego - Jacquesa Ellula, twórcy anarchokomunizmu - Piotra Kropotkina, twórcy i ideologa anarchizmu kolektywistycznego - Michała Aleksandrowicza Bakunina, twórcy anarchizmu indywidualistycznego - Piotra Józefa Proudhona);
Punkowe pisma (głównie "Mat Pariadka") wiele miejsca poświęcają analizom, omówieniom twórczości swoich ulubionych pisarzy i poetów oraz dzieł "punkowych" myślicieli.
Punk jest w chwili obecnej traktowany jako legenda. Fakt prowadzenia kontrowersyjnego stylu życia można przyrównać do obecnych młodych ludzi kupujących markowe ciuchy, chodzących do clubbingów i lansujących się w popularnych klubach czy dyskotekach. Nie robią nic nadzwyczajnego – tak jak wszyscy słuchają muzyki, ubierają się w taki sposób aby być zauważonym i wypowiadają się zgodnie ze swoimi przekonaniami i wartościami. Wśród każdej podkultury można odnaleźć niewielką grupkę, która trochę inaczej interpretuje ogólne wartości jakie niesie dana podkultura (stąd akty przemocy, narkotyzowanie i inne formy bycia zauważonym). W muzyce punk’owej każdy tekst niesie ze sobą przesłanie, a przesłania te są zgodne ze wszystkimi możliwymi problemami w otaczającym nas świecie. Słowa może trochę wykrzywione i dla utrzymania powagi sprawy czasami mocno zwulgaryzowane, ale zauważmy również że jedynie te słowa przemawiają do młodzieży. Młodzież posiadająca własny „język młodości” kieruje się swoimi prawidłowościami celem uwypuklenia i zintensyfikowania problemu np. „Nie ma wolności to puste słowa, nie ma wolności dokoła dziki świat, tu wolność nie istnieje, bo tu nie ma nas". Słowa nawoływały do przeciwstawienia się totalitaryzmowi, nazizmowi, wojnie i różności religijnej. Niektórzy uważają, że bez punków i anarchistów nie obalono by Komuny w Polsce, bo to oni byli najbardziej aktywną grupą, która wzywała do rewolucji i przeciwstawiała się ówczesnym rządom.W Polsce to studenci zapoczątkowali modę na punka, którzy nie stanowili marginesu społecznego. Punk zaczął zanikać po obaleniu komunizmu, a dzięki wzmożonemu importowi video i amerykańskiej muzyki rozwinęła się podkultura „dresów”, którzy wyparli punków. Pomimo tego że punk zanika można pokusić się o stwierdzenie, że spośród wielu podkultur nie był on agresywny. Według mojej oceny starał się pokazać ówczesnej młodzieży jakie wartości są istotne dla życia każdego z nas, co w moim rozumieniu nie wszystkie się zdewaluowały. Celem ich było zburzenie starego porządku, systemu społecznego, jego instytucji, choć nie wiedzieli, co i jak zbudować od nowa. Ponieważ było ich zbyt mało, by urzeczywistnić swój program, rozpoczęli walkę o dominację wśród młodzieży. Stworzyli oni własny styl zwany punk-rockiem, który stanowi muzyczną ilustrację ich filozofii życiowej. Dążą oni do prostoty i prymitywizmu, a każdy z nich chciałby robić to, na co w danej chwili ma ochotę, np. odpoczywać, palić, śpiewać – a to elementy biernego relaksu. Wielu ludzi wciąż fascynuje się punkiem co zabezpieczy tą podkulturę przed totalnym wyginięciem. Czy punk będzie zawsze - o tym można się przekonać widząc co jakiś czas napisane na murach budynków hasło: PUNKS IS NOT DEAD.
[1] „Encyklopedia powszechna” PWN Warszawa 1994
[2] Adam Podgórecki – Zagadnienia patologii społecznych, Warszawa 1976 rok PWN
[3] A.Siemaszko, „Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych”, Warszawa 1993
[4] Hasło opracowano na podstawie „Słownika Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. ISBN 83-87977-08-X. Rok wydania 2001.
[5] Hasło opracowano na podstawie “Słownika Encyklopedycznego Edukacja Obywatelska” Wydawnictwa Europa. Autorzy: Roman Smolski, Marek Smolski, Elżbieta Helena Stadtmüller. ISBN 83-85336-31-1. Rok wydania 1999.
[6] Hasło opracowano na podstawie „Słownika Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. ISBN 83-87977-08-X. Rok wydania 2001.
[7] Strona na której znalazłam
http://artedukacja.net/punk/punk-01.html