JAKOŚĆ ŻYCIA CZŁOWIEKA DOROSŁEGO

Opracowała: Monika Markowska

Jakość życia - jest to subiektywna ocena jednostki wynikająca z porównań parametrów dotyczących jej życia.
J.M. Levine i K.L. Moreland zaproponowali model w którym obiektami porównywanymi są: "ja" - "inny" - "grupa", a porównania wykonywane są w kontekście społecznym: "wewnątrz grupy" - "między grupami" i w kontekście czasowym: "teraz" - "w przeszłości" - "w przyszłości". Wybór wariantu jest na ogół reakcją na jakąś zaszłość, która zwraca uwagę jednostki na obiekt odniesienia i skłania do dokonania porównań. Wynik porównania jest silnie uzależniony od samoświadomości i nie zawsze jest zgodny z oceną "innych", szczególnie jeśli porównanie "ja"-"ja" odnosi się do zamiarów, a porównanie "inni"-"ja" ocenia rzeczywiste dokonania.

Samoświadomość – świadomość siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości, czy ograniczeń, autokoncentracja uwagi.
Świadomość siebie tu i teraz może prowadzić do rozpoznania wzorców i mechanizmów działania oraz ich przyczyn, co pozwala niekiedy na uwolnienie się od zaburzonych zachowań, np. poprzez zrozumienie ich funkcji i znaczenia. Zaburzone zachowania czy negatywne emocje wiążą się niekiedy z pozostawianiem jego przyczyn w nieświadomości, na przykład na skutek stosowania mechanizmów obronnych.

Definicja jakości życia
Kowalik[1] (1995) uważa, że można wyróżnić dwa sposoby rozumienia tego pojęcia akcentując jego aspekt poznawczy, bądź przeżyciowy. Pierwszy sposób polega na tym, że zakłada się, iż człowiek może dokonać oceny jakości własnego życia na podstawie informacji uzyskanych dzięki procesom poznawczym. Kowalik mówi tu o funkcji świadomości refleksyjnej, która umożliwia dokonanie refleksji nad przebiegiem i aktualnym stanem własnego życia. Dzięki niej jednostka może ustosunkować się i ocenić, punktowo lub całościowo, swoje życie, planować, mieć poczucie kontroli, wreszcie, może ustosunkować się do siebie samej. To właśnie dzięki świadomości refleksyjnej osoba może spojrzeć z dystansem na siebie i ustosunkować się. Drugi sposób rozumienia jakości życia zakłada, iż człowiek może odczuwać własne życie poprzez przeżywanie go. Przeżywanie to po prostu doświadczanie różnych stanów psychicznych w trakcie życia. Przeżycie Kowalik rozumie jako proces wewnętrzny, w wyniku którego następuje urozmaicenie sposobu poznawania rzeczywistości poprzez m. in.: dostrzeganie ukrytych elementów, tworzenie wyobrażeń, fantazji, aktywację wspomnień oraz świadome nadawanie informacjom osobistego znaczenia.

Jakość życia bywa mierzona na wiele sposobów. Generalnie wyróżnić można wskaźniki obiektywne i subiektywne. Wskaźniki obiektywne obejmują warunki życia całych zbiorowości (np. stopa samobójstw, poziom zanieczyszczenia środowiska, dynamika PKB, telefonizacja i in.) lub warunki życia poszczególnych osób (materialne, zdrowotne, społeczne) odniesione do społecznie uzgodnionych kryteriów wartościowania: dobre-złe, lepsze-gorsze, pożądane-niepożądane, pozytywne-negatywne. W tym ujęciu uznanie ubóstwa za stan społecznie nieakceptowany a zamożności za stan pożądany równoznaczne jest z orzekaniem o jakości życia osób i gospodarstw domowych lokujących się w różnych punktach na wartościującej skali dochodów i zasobności materialnej. W ujęciu subiektywnym, jakość życia odnosi się do miar subiektywnych, czyli indywidualnych kryteriów wartościowania. Obejmuje oceny całego życia i poszczególnych jego aspektów, doświadczane indywidualnie wydarzenia stresowe i problemy z adaptacją psychiczną, system wartości oraz inne cechy osobowości (np. samoocena) warunkujące postawę wobec życia, aktywność życiową i zdolność przystosowania się do zmiany społecznej.

Wskaźnik Jakości Życia (Quality of Life Index) wskaźnik, opracowany przez brytyjski tygodnik The Economist dla odzwierciedlenia poziomu życia i satysfakcji życiowej w poszczególnych krajach w bardziej adekwatny sposób niż przy użyciu tradycyjnych metod (wskaźnika wzrostu lub poziomu PKB na 1 mieszkańca).
Parametry jakości życia oraz mierniki użyte do przedstawienia tych parametrów to:
1. Sytuacja materialna - PKB na 1 osobę w USD, przy zachowaniu parytetu siły nabywczej.
2. Zdrowie - oczekiwana długość życia, w latach.
3. Stabilność polityczna i bezpieczeństwo - ocena stabilności politycznej i bezpieczeństwa.
4. Życie rodzinne - wskaźnik rozwodów (na 1000 mieszkańców), wyrażony w skali od 1 (najniższy wskaźnik rozwodów) do 5 (najwyższy).
5. Życie wspólnotowe - zmienna ta otrzymuje wartość 1, jeśli kraj ma wysoki wskaźnik uczęszczania do kościoła albo członkostwa w związkach zawodowych; w przeciwnym razie zero.
6. Klimat i geografia - szerokość geograficzna, dla rozróżnienia między klimatami gorącym i zimnym.
7. Bezpieczeństwo zatrudnienia - stopa bezrobocia, w %.
8. Wolność polityczna - przeciętne wskaźniki wolności politycznych i praw obywatelskich. Skala od 1 (całkowicie wolny) do 7 (bez wolności).
9. Równość płci - proporcje przeciętnych zarobków mężczyzn i kobiet, ostatnie dostępne dane.

Społeczeństwo polskie w dobie globalizacji i szybkiego przepływu informacji, czerpie wzorce dotyczące życia z krajów wysokorozwiniętych. Nieosiągalność pewnego stylu konsumpcji budzi poczucie alienacji i frustracje. One wpływają na odczucia społeczne nt. jakości życia. Nawet jeżeli podstawowe wskaźniki (np. PKB per capita) rosną, społeczeństwo tego nie odczuwa. Należy położyć nacisk na słowo odczuwa – ono bowiem podkreśla subiektywność kategorii jakości życia. Na specyficzne odczucia składają się: wiara we własne możliwości, gotowość do budowania kariery, posiadanie celu życiowego, poczucie zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, brak obaw o sytuację materialną w przyszłości.
Jakość życia jest kategorią subiektywną i ze swej istoty trudno mierzalną. Jednakże istnieją próby jej kwantyfikacji. Badaniem jakości życia od dawna zajmują się socjologowie, psychologowie społeczni, również ze strony ekonomistów trwają prace nad skonstruowaniem jednolitego wskaźnika obejmującego różnorodne aspekty wpływające na jakość życia.
Jakość życia jest pojęciem bardzo złożonym. W ramach ekonomii podejmuje się liczne próby odpowiedzi na pytania o dobrobyt społeczny. Teoretycznym wyjaśnieniem tych zagadnień zajmuje się ekonomia dobrobytu. Jak wiadomo ma ona charakter normatywny, a jej celem jest ocena, czy gospodarka działa dobrze. Stawia się, więc pytania o efektywność alokacji zasobów oraz o sprawiedliwość podziału dóbr i usług między różnych członków społeczeństwa.
Podstawą porozumienia między ekonomistami a psychologami społecznymi, czy socjologami jest stworzenie obiektywnych kategorii dotyczących kryteriów oceny zjawiska lub procedur postępowania. Do nich zaliczyć należy dobre, tzn. powszechnie akceptowane wskaźniki dotyczące jakości życia uwzględniające nierówności społeczne. Wskaźniki takie powinny być brane pod uwagę przy kształtowaniu polityki społecznej i ekonomicznej państwa.
Poziom jakości życia odnosi się do wielkości spożycia, bezpieczeństwa, stanu samorealizacji, partycypacji w zarządzaniu, stanu środowiska przyrodniczego. Na jakość życia wpływa wiele różnorodnych (subiektywnych) cech. Najczęściej omawiając jakość życia analizuje się następujące czynniki:
- ochrona zdrowia 98%;
- bezpieczeństwo życia 88%;
- stan środowiska naturalnego 84,7%;
- stopa życiowa mieszkańców 80%;
- stan transportu i komunikacji miejskiej 77,3%;
- infrastruktura sportowa 72%;
- sytuacja mieszkaniowa 71,3%;
- możliwości edukacji i kształcenia 64%;
- dostęp do kultury 56%;
- sieć handlowa 33.3%.

W tworzeniu ankiety uwzględniłam możliwie szerokie spektrum wskaźników subiektywnie rozumianej jakości życia i pogrupowałam na obszary zgodnie z poniższym układem:

Kategoria społeczno-demograficzna respondentów (płeć, wiek, miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia)

Sytuacja materialna (dodatkowe ubezpieczenia, warunki mieszkaniowe, zadowolenie z sytuacji finansowej rodziny, z obecnych dochodów rodziny, z zaspokojenia potrzeb żywnościowych, z wyposażenia domu, z dostępnych dóbr i usług)

Życie rodzinne (dzieci na utrzymaniu, zadowolenie ze stosunków z najbliższymi w rodzinie, ze stosunków z kolegami, z małżeństwa, z dzieci, z życia seksualnego)

Życie wspólnotowe (liczba przyjaciół, wyznanie i praktyki religijne - udział w nabożeństwach lub innych spotkaniach o charakterze religijnym)

Zdrowie (w tym m.in. stosowane używki: nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, narkotyzowanie się, zadowolenie ze swego zdrowia, korzystanie z porady lekarzy, specjalistów, stres)

Status społeczno-zawodowy (bezpieczeństwo zatrudnienia)

Zadowolenie z poszczególnych dziedzin i aspektów życia (zadowolenie z własnych osiągnięć, z perspektyw na przyszłość, z wykształcenia, ze sposobu spędzania wolnego czasu, z uczestnictwa w kulturze, z pracy)

Wartości cenione w życiu (oceny wartościujące dotyczące własnego życia w perspektywie: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość)

Stabilność polityczna i bezpieczeństwo (wolność polityczna, zadowolenie z sytuacji w kraju, z miejscowości zamieszkania, z norm moralnych panujących w otoczeniu, ze stanu bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, równość płci)

Tworząc ankietę dobrałam metodę badania: sondaż diagnostyczny, rozumiany jako „metodę badań, której podstawową funkcją jest gromadzenie informacji o interesujących badacza problemach w wyniku relacji słownych osób badanych”[2] z zastosowaniem ankiety (technika), której narzędziem jest kwestionariusz ankiety.


KWESTIONARIUSZ ANKIETY

PŁEĆ: KOBIETA MĘŻCZYZNA

WIEK: do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata, 45-59 lat, 60-64 lat 65-i więcej

MIEJSCE ZAMIESZKANIA:
miasta ponad 500 tys. mieszkańców,
miasta 200-500 tys.,
miasta 100-200 tys.,
miasta 20-100 tys.,
miasta poniżej 20 tys. mieszkańców
wieś

REGION ZAMIESZKANIA:
dolnośląski
kujawsko-pomorski
lubelski
lubuski
łódzki
małopolski
mazowiecki
opolski
podkarpacki
podlaski
pomorski
śląski
świętokrzyski
warmińsko-mazurski
wielkopolski
zachodnio-pomorski

POZIOM WYKSZTAŁCENIA:
podstawowy,
zasadnicze zawodowe,
średnie,
wyższe zawodowe (licencjat),
wyższe (magister)

STAN CYWILNY:
panna/kawaler
zamężna/żonaty
rozwiedziona/rozwodnik
wdowa/wdowiec
związek partnerski
konkubinat
inne, jakie? _________________

DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE DOMOWYM:
500-1000 zł; 1000-2000 zł; 2000-3000 zł; 3000-4000 zł; 4000-5000 zł; powyżej 5000 zł

STATUS SPOŁECZNO-ZAWODOWY:
· pracownicy sektora publicznego,
· pracownicy sektora prywatnego,
· prywatni przedsiębiorcy,
· rolnicy,
· renciści,
· emeryci,
· uczniowie i studenci,
· bezrobotni,
· inni niepracujący poza bezrobotnymi, uczniami i studentami, rencistami i emerytami.


LICZBA PRZYJACIÓŁ:
0-1
2-3
3-5

LICZBA DZIECI NA UTRZYMANIU:
0
1
2
3 i więcej



1. Jak ocenia Pan/Pani swoje dotychczasowe życie jako całość?
a) wspaniałe
b) udane
c) dosyć dobre
d) ani dobre, ani złe
e) niezbyt udane
f) nieszczęśliwe
g) okropne

2. Co w szczególności przyczyniło się do takiej, a nie innej oceny Pana(i) dotychczasowego życia?
_______________________________________________________________________

3. Od czego, lub od kogo zależało to, że miniony rok był dla Pani(a) udany lub nieudany?
a) ode mnie,
b) od innych ludzi,
c) od władz,
d) od losu (opatrzności),
e) inne, jakie?_____________________________________________________
4. Jak ocenia Pan(i) materialny poziom swojego obecnego życia?
a) wspaniały
b) dobry
c) dosyć dobry
d) ani dobry, ani zły
e) niezbyt dobry
f) zły
g) tragiczny

5. Jakie są Pani(a) dochody bieżące i spodziewane za dwa lata?
_______________________________________________________________________

6. Czy posiada Pan(i) dodatkowe zabezpieczenie finansowe w postaci:
a) ubezpieczenia na życie,
b) polisy,
c) zabezpieczenia emerytalne,
d) funduszu inwestycyjnego,
e) nieruchomości,
f) samochodu
g) inne, jakie?________________________________________________________

7. W jakim stopniu materialny poziom Pana(i) obecnego życia odpowiada Pana(i) aspiracjom, tego co Pan(i) by chciał(a), pragnął(eła) w kolejnych latach.
a) zupełnie nie odpowiada,
b) w minimalnym stopniu odpowiada,
c) w niewielkim stopniu odpowiada,
d) w połowie jest tak dobry, jakbym tego chciał(a),
e) w znacznym stopniu odpowiada,
f) prawie całkowicie odpowiada,
g) odpowiada w pełni lub nawet jest lepszy od tego, czego bym pragnął(ęła)
8. Jak ocenia Pan(i) materialny poziom obecnego życia w porównaniu z tym, co ma większość osób tej samej płci wśród Pani(a) bliskich, znajomych?
a) znacznie gorszy niż przeciętnie,
b) gorszy,
c) nieco gorszy,
d) taki sam jak standard innych w moim wieku,
e) nieco lepszy niż przeciętnie,
f) lepszy,
g) dużo lepszy niż przeciętnie
9. Jakie są Pani(a) warunki mieszkaniowe?
a) bardzo dobre,
b) dobre,
c) dość dobre,
d) słabe,
e) złe,
f) bardzo złe.
10. Czy w ostatnich 5 latach warunki mieszkaniowe uległy poprawie?
a) tak
b) nie
11. Czy warunki mieszkaniowe w jakich Pan(i) żyje są:
a) lepsze od warunków mieszkaniowych innych osób (bliskich, znajomych),
b) porównywalne z warunkami innych osób (bliskich, znajomych),
c) gorsze od warunków innych osób (bliskich, znajomych).
12. Jak silne w ostatnich dniach jest Pana(-i) pragnienie życia?
a) w ogóle nie che mi się żyć,
b) bardzo mocno chce mi się żyć
13. Na co wystarczają Pani(u) uzyskiwane dochody /można wybrać więcej niż 1 odpowiedź):
a) na opłatę bieżących rachunków,
b) na żywność,
c) na środki czystościowe,
d) na odzież,
e) na książki,
f) na kulturę i rozrywkę,
g) na wakacje, wyjazdy i podróże.
14. Czy w ostatnim roku kalendarzowych dokonywałeś(łaś) większych zakupów do domu typu:
a) telewizor,
b) video, DVD,
c) meble,
d) samochód
e) lodówka,
f) zamrażarka
g) inny sprzęt AGD, RTV
h) mieszkania,
i) domu.
15. Biorąc wszystko razem pod uwagę, jak oceniłby(-aby) Pan(i) swoje życie w tych dniach - czy mógłby(mogłaby) Pan(i) powiedzieć, że jest:
a) bardzo szczęśliwy,
b) dosyć szczęśliwy,
c) niezbyt szczęśliwy,
d) nieszczęśliwy.
16. Jakie relacje utrzymuje Pan(i) z dziećmi:
a) bardzo dobre,
b) dobre,
c) dość dobre,
d) słabe
e) złe,
f) bardzo złe.
17. Jak często kontaktuje[3] się Pan(i) z najbliższymi w rodzinie:
a) kilka razy dziennie,
b) raz dziennie,
c) co drugi dzień,
d) dwa razy w tygodniu,
e) raz w tygodniu,
f) raz na miesiąc,
g) co drugi miesiąc,
h) raz na pół roku,
i) od święta,
j) raz w roku,
k) wcale.
18. Jak często kontaktuje się Pan(i) z kolegami, przyjaciółmi:
a) kilka razy dziennie,
b) raz dziennie,
c) co drugi dzień,
d) dwa razy w tygodniu,
e) raz w tygodniu,
f) raz na miesiąc,
g) co drugi miesiąc,
h) raz na pół roku,
i) od święta,
j) raz w roku,
k) wcale.
19. Czy jest Pan(i) zadowolona ze stosunków z najbliższymi przyjaciółmi:
a) tak
b) nie
20. Czy jest Pan(i) zadowolona z relacji z partnerem?
a) tak
b) nie
21. Czy poziom życia seksualnego odpowiada Pani(u)?
a) tak
b) nie
22. Jakiego jest Pan(i) wyznania?
_______________________________________________________________________
23. Czy praktykuje Pan(i)?
a) tak
b) nie
24. Jak często bierze Pan(i) udział w nabożeństwach lub innych spotkaniach o charakterze religijnym:
a) codziennie,
b) co drugi dzień,
c) raz w tygodniu,
d) raz na miesiąc,
e) w święta,
f) raz na pół roku,
g) raz na rok,
h) wcale.
25. Jak ocenia Pan(i) swój stan zdrowia:
a) bardzo dobrze,
b) dobrze,
c) dość dobrze,
d) źle,
e) bardzo źle.
26. Co Pan(i) robi, aby utrzymać dobry stan zdrowia:
a) gimnastykuję się,
b) odżywiam się prawidłowo,
c) unikam stresu,
d) odwiedzam regularnie lekarzy,
e) robię rutynowe badania,
f) unikam używek
g) inne, jakie?_____________________________________________________
27. Jak Pan(i) spędza wolny czas?
_______________________________________________________________________
28. Czy doświadcza Pan(i) przez co najmniej połowę miesiąca któryś z poniższych objawów:
a) silne bóle głowy,
b) bóle brzucha lub wzdęcia,
c) ból albo napięcie mięśni karku i ramion,
d) bóle w klatce piersiowej lub w sercu,
e) suchość w ustach lub gardle,
f) napady pocenia się,
g) uczucie duszności,
h) łamanie i bóle w całym ciele,
i) gwałtowne bicie serca (palpitacje),
j) dreszcze lub drgawki,
k) uczucie parcia na pęcherz Kub częste oddawanie moczu,
l) uczucie zmęczenia niezwiązanego z pracą,
m) zaparcie,
n) krwawienia z nosa,
o) gwałtowne skoki ciśnienia krwi.
29. Główną przyczyną stresu dla Pani(a) jest kategoria stresu życiowego związanego ze:
a) stresem małżeńskim,
b) stresem rodzicielskim wynikającym z problemów z dziećmi,
c) stresem opieki nad starszymi,
d) stres finansowy,
e) stres pracy,
f) stres ekologiczny związany z warunkami mieszkaniowymi, sąsiadami i bezpieczeństwem w okolicy zamieszkania,
g) stres zdrowotny,
h) stres urzędniczy,
i) stres prawny związany z kontaktami z policją i wymiarem sprawiedliwości,
j) stres ofiary,
k) stres związany ze śmiercią kogoś bliskiego.
30. W jaki sposób Pan(i) radzi sobie ze stresem?
a) zwracam się o radę i pomoc do bliskich,
b) zwracam się o radę i pomoc specjalistów,
c) mobilizuję się i przystępuję do działania,
d) sięgam po alkohol,
e) pocieszam się myślą, że mogło być jeszcze gorzej, lub że innym jest jeszcze gorzej,
f) zażywam środki uspokajające,
g) modlę się o pomoc do Boga,
h) zajmuję się innymi rzeczami, które odwracają moją uwagę i poprawiają nastrój,
i) nic nie robię, poddaje się.
31. Jakie używki najczęściej Pan(i) stosuje:
a) kawa w dużych ilościach
b) papierosy,
c) alkohol,
d) środki uspakajające,
e) narkotyki,
f) inne, jakie?_____________________________________________________
32. Jak często Pan(i) korzysta z porady lekarza, specjalisty?
a) codziennie,
b) dwa razy w tygodniu,
c) raz w tygodniu,
d) dwa razy w miesiącu,
e) raz na miesiąc,
f) raz na pół roku,
g) w razie potrzeby,
h) raz na rok,
i) wcale,
j) kiedy źle się poczuję.
33. Jak często korzysta Pan(i) z badań specjalistycznych?
a) codziennie,
b) dwa razy w tygodniu,
c) raz w tygodniu,
d) dwa razy w miesiącu,
e) raz na miesiąc,
f) raz na pół roku,
g) w razie potrzeby,
h) raz na rok,
i) wcale,
j) kiedy źle się poczuję.
34. Jak ocenia Pan(i) obecny poziom zadowolenia z sytuacji w kraju:
a) bardzo dobrze,
b) dobrze,
c) dość dobrze,
d) źle,
e) bardzo źle.
35. Jak ocenia Pan(i) stan bezpieczeństwa w Pana(i) miejscu zamieszkania:
a) bardzo dobrze,
b) dobrze,
c) dość dobrze,
d) źle,
e) bardzo źle.
36. Czy uważa Pan(i), że w Polsce jest równouprawnienie kobiet i mężczyzn?
a) tak,
b) nie,
c) nie mam zdania.
37. Jaki jest Pana(i) osobisty system wartości (można wybrać 3 z podanych niżej kategorii):
a) pieniądze,
b) dzieci,
c) udane małżeństwo,
d) praca,
e) przyjaciele,
f) opatrzność, Bóg,
g) pogoda ducha, optymizm,
h) uczciwość,
i) życzliwość i szacunek otoczenia,
j) wolność, swoboda,
k) zdrowie,
l) wykształcenie,
m) silny charakter,
n) inne, jakie?_____________________________________________________
38. Czy jest Pan(i) zadowolona z osiągniętego statusu społeczno-zawodowego?
a) tak,
b) nie,
c) nie wiem.
39. Co wpłynęło na taką, a nie inną ocenę w/w statusu?
_______________________________________________________________________
40. Czy Pan(i) jest zadowolona(y) z wykonywanej pracy?
a) tak,
b) nie.
41. Czy Pan(i) odczuwa bezpieczeństwo zatrudnienia u obecnego pracodawcy?
a) tak,
b) nie.
42. Co wpłynęło na taką ocenę?
_______________________________________________________________________
43. Jak ocenia Pan(i) dotychczasowe Pani(a) życie:
a) bardzo dobrze,
b) dobrze,
c) dość dobrze,
d) źle,
e) bardzo źle.
44. Jakie ma Pan(i) perspektywy na własne życie?
_______________________________________________________________________
45. Z czego Pan(i) w głównej mierze jest zadowolona(y)-można wybrać 4 główne niżej wymienione dziedziny:
a) dzieci,
b) małżeństwa,
c) stosunków z najbliższymi w rodzinie,
d) stosunków z kolegami (grupą przyjaciół),
e) miejscowości zamieszkania,
f) życia seksualnego,
g) własnych warunków mieszkaniowych,
h) pracy,
i) poziomu dostępnych dóbr i usług,
j) stanu bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania,
k) sposobu spędzania wolnego czasu,
l) stanu własnego zdrowia,
m) własnych osiągnięć życiowych,
n) własnego wykształcenia,
o) możliwości zaspokojenia potrzeb żywnościowych,
p) norm moralnych panujących w otoczeniu,
q) sytuacji finansowej własnej rodziny,
r) obecnych dochodów rodziny,
s) perspektyw na przyszłość,
t) sytuacji w kraju,
u) wyposażenia domu i posiadanych dóbr materialnych,
v) możliwość zaspokojenia potrzeb związanych z kulturą,
w) możliwość leczenia (w tym dostępności leków),

Kategoria badawcza
Numer pytania w narzędziu badawczym
Sytuacja materialna (dodatkowe ubezpieczenia, warunki mieszkaniowe, zadowolenie z sytuacji finansowej rodziny, z obecnych dochodów rodziny, z zaspokojenia potrzeb żywnościowych, z wyposażenia domu, z dostępnych dóbr i usług) - 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14,

Życie rodzinne (dzieci na utrzymaniu, zadowolenie ze stosunków z najbliższymi w rodzinie, ze stosunków z kolegami, z małżeństwa, z dzieci, z życia seksualnego) - 15, 16, 17, 18, 20, 21,

Życie wspólnotowe (liczba przyjaciół, wyznanie i praktyki religijne - udział w nabożeństwach lub innych spotkaniach o charakterze religijnym) - 19, 22, 23, 24,

Zdrowie (w tym m.in. stosowane używki: nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, narkotyzowanie się, zadowolenie ze swego zdrowia, korzystanie z porady lekarzy, specjalistów, stres) - 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33,

Status społeczno-zawodowy (bezpieczeństwo zatrudnienia) - 38, 39, 40, 41, 42,

Zadowolenie z poszczególnych dziedzin i aspektów życia (zadowolenie z własnych osiągnięć, z perspektyw na przyszłość, z wykształcenia, ze sposobu spędzania wolnego czasu, z uczestnictwa w kulturze, z pracy) - 45,

Wartości cenione w życiu (oceny wartościujące dotyczące własnego życia w perspektywie: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość) - 37, 43, 44,

Stabilność polityczna i bezpieczeństwo (wolność polityczna, zadowolenie z sytuacji w kraju, z miejscowości zamieszkania, z norm moralnych panujących w otoczeniu, ze stanu bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, równość płci) - 34, 35, 36.






[1] Kowalik, S. (1995). Jakość życia pacjentów w procesie leczenia. W: B. Waligóra (red.) Elementy psychologii klinicznej. T. IV, 27 - 47. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
[2] M. Łobocki „Metody i techniki badań pedagogicznych” Oficyna Wydawnicza „Impuls” Kraków 2005, VIII rozdz. s. 243
[3] Kontaktuje się – oznacza nie tylko wizyty, ale również telefony do najbliższych